Doktor Hasta mı Olur Yahu? Heh heh!
Hekimlik sanatının en büyük problemlerinden biri, şüphe yok ki “istirahat raporları”. Hasta muayenesinin tartışmasız bir parçası olan istirahat raporları, ülkemizde “anlam kayması”na uğrayan kavramlardan sadece biri. Okuluna gitmek istemeyen, izinli olarak geldiği askerlik görevine bir süre daha ara vermek isteyen, tatilini uzatmak isteyen, canı sıkılan, morali bozulan, iş yerini sevmeyen, işverenine kızan vs. bir şekilde “çalışmaktan yırtmak” isteyen güruhun “tercih seçenekleri” arasında bu raporlar ön sırada yerini alıyor. Kah bir acil servisin muayene alanında, kah bir aile hekiminin karşısında; yüzünden kan damlarken, taş sıksa suyunu çıkaracak insanlarca sergilenen “Ama bu halimle de işe gidemem hocam” tarzı emrivakilerden, “Bu halimle sizce işe gidebilir miyim?” tarzı retorik sorulara uzanan eğride çeşitli diyaloglara ve zaman zaman parmak ısırtan oyunculukların görülebildiği dikkat çekici role-play‘lere rastlamak vaka-yı adiyeden. Elbette yine ülkemize has problemlerden “sağlık çalışanına şiddet” de, konuşarak anlaşma yetisi kazanamamış insanların hekimlerden rapor isterken başvurduğu yöntemlerin sonuncusu. Az sonra hastasının ameliyatına girecek hekime saldırmakta bir saçmalık görmeyenlerin, zaten “kelle koltukta” çalışan sağlık personelini kendisine rapor vermeye zorlamak için şiddet uygulamayı bir seçenek olarak görmelerine şaşırmamak lazım belki de.
Bu problem üç aşağı beş yukarı her ülkede olacak ki; Acil Tıp doktoru Dr. Choo, Twitter’da dikkat çekici bir paylaşım yapmış:
Physicians:
1. How many times have you called in sick over the past 10 years?
2. What condition did you have?
3. What illness have you gone to work with that a “normal” person prob wouldn’t?— Dr. Choo, Medicine Woman (@choo_ek) 15 Haziran 2018
Türkçesi şöyle:
Hekimlerimize elden ele yayalım:
1. Son 10 yılda kaç kere rapor aldınız?
2. Hangi tanılarla?
3. Başka insanların rapor alacağı hangi hastalıkları yaşarken işe gittiniz? @AOzhasenekler @DrSarperSaglam @cerengumusel @drcevik @dryasinyildiz @acilci_net @basakdr @DrOzgurDogan https://t.co/F79hHsqxd5— İbrahim Sarbay (@ibrahimsarbay) 16 Haziran 2018
Dr. Choo’nun Tweet’ine onlarca cevap gelmiş. MS atağından, MI geçirirken Heparin infüzyonuyla hasta bakmaya devam edenine; doğum yapmadan bir kaç saat önce icap nöbetine geleninden, Dang humması geçirenine kadar; hekimlerin nasıl kendi canlarını hiçe sayarak çalıştıklarını gösteren onlarca cevap. Elbette, bunun aslında ne kadar sağlıksız bir düşünce tarzı olduğunu söyleyenler de olmuş:
Reading all these replies… this just isn’t a healthy mindset we all seem to have.
— annamariechang (@annamariechang) 15 Haziran 2018
Türkçe versiyonuna gelen cevaplar da farklı değil (Bazılarını yazının sonuna ekledik.).
Konuyla ilgili, Birleşik Krallık’ta bir hastanenin finans bölümü eski çalışanından gelen istatistikler de; beklediğimiz gibi, hekimlerin ve diğer sağlık personelinin istirahat raporu alma ve annelik iznine ayrılma konusunda, hastanenin diğer bölümlerinde çalışanlarına (bile) göre ne kadar geride olduklarını gösteriyor. Genel ortalama ile yeni başlayan hekimler arasında 6 kat fark var!
I used to work in hospital finances. We calculated the sick leave for each department as a % of total hours worked:
All depts: 2.6%
Nursing 3%
Admin: 2.5%
Allied: 2.3%
Environmental services: 2.0%
Senior medical: 1.0%
Junior medical: 0.4% https://t.co/mJrVnscwHn— Health Nerd (@GidMK) 16 Haziran 2018
The hours for mat leave were similarly worrisome:
All depts: 0.9%
Nursing: 1.0%
Admin: 0.9%
Allied: 0.8%
Environmental: 0.7%
Senior medical: 0.3%
Junior medical: 0.0% (rounded down. The actual figure was ~0.02%)— Health Nerd (@GidMK) 16 Haziran 2018
Sanırız Dr. Choo’nun dikkat çekmeye çalıştığı nokta şu:
- Hekimler istirahat raporu gerekse bile, almıyor ve çalışmaya devam ediyorlar.
- Hastalar, istirahat raporu istemek konusunda gereğinden daha “istekliler”.
Sizce de öyle değil mi? “Rapor hakkını kullanmak isteyenler”e karşı, kolunda damar yolu ile çalışmayı sürdürenler.
Sonuçta, onlarca kere duyduğumuz gibi: “Doktor Hasta mı Olur Yahu? Heh heh!”
İşte hekimlerimizden gelen cevaplardan bazıları:
1. Almadım
2. Almadım
3. V95.4. Uzay gemisi kazası, yaralanmaya uğrayan yolcu https://t.co/2xVUUMgYxA— Nurettin Özgür Doğan (@DrOzgurDogan) 17 Haziran 2018
1. Hiç almadım 2. Tanılar aşağıda ama rapor yok 3. Bugün işe gitmedim 1 gün rapor, sınavı kaçırdım 1 gün rapor, Bayram tatilimi uzatmak istiyorum 3 gün rapor, RAPOR HAKKIMI KULLANMAK İSTİYORUM…. işte orada bittim:( https://t.co/C6ExKp2sKs
— Ayhan ÖZHASENEKLER (@AOzhasenekler) 17 Haziran 2018
40 derece ateşle, enterit ile, baş ağrısı ile çalıştık. Ayağımızdan sedyeler geçti çalıştık. Darp edildik çalıştık. Ölüm tehditi aldık yine çalıştık. Özetle, aradığınız rapor kaydına ulaşılamamıştır.
— Yasin YILDIZ (@dryasinyildiz) 17 Haziran 2018
1.hiç almadım
2.3.maddede belirteceğim
3.age,üsye,asye,tonsillit,iye https://t.co/MOAzxMer5U— Müge (@Mge38008277) 17 Haziran 2018
1)2 kez rapor aldım
2)Darp edilip omuzum çıktığı için. Sonrasında buna bağlı opere olduğum için.
3)Pnömoni,gastroenterit,üsye https://t.co/6qjI3RFKPZ— Berika (@cosinus90) 17 Haziran 2018
5 yıllık aktif hekimlik hayatımda hiç rapor almadım. 5 yılda hiç hastalanmamış olma ihtimalim var mı? Yok. Hasta hasta çalışmaya alıştık… https://t.co/oblj9RaT6h
— Hikmet C. ?? (@hikmetcilli) 17 Haziran 2018
Bi kere düştüm dizimi incittim o zaman rapor aldım ama işe gittim. Evde çok sıkılıyorum. https://t.co/PUUxSiS1mA
— Yusuf Döner ?? (@ahaistebu) 17 Haziran 2018
aktif olarak AGE ile çalışıyoruz oldurmuyor. Ama hastalar age gelince bir gerilim oluyor:)
— bonanza’dan hans (@sezer_xl) 17 Haziran 2018
1-Sıfır
2-Hiçbir tanıyla
3-Üsye, pnömoni, age, senkop ve daha niceleri. Şu 3 soruya bile cevap verince çalışıcam diye insanlıktan çıktığımı fark ettimhttps://t.co/PYHNdA2NZB— Ceren Gümüşel (@cerengumusel) 16 Haziran 2018
1.sıfır
2.hiçbir tanıyla
3.Trafik kazası, üsye, asye, age. Arabayla iki takla attığım gecenin ertesinde MR raporlarını okumaya devam etmiştim. https://t.co/H5gjFOk0jo— ergin ? ?? (@visi_paque) 17 Haziran 2018